حضانت فرزند بعد از طلاق با چه کسی است؟

حضانت فرزند در قانون ایران چگونه تعیین می‌شود؟

حضانت به معنی مراقبت، آموزش، تربیت طفل است. از طرفی، حضانت حق والدین محسوب می شود و هر دو می توانند در برابر هم به این حق خود استناد نمایند. دادگاه صرفا در مواردی که قانون تعیین کرده است، می تواند پدر و مادر را از این حق محروم نماید. از طرف دیگر، حضانت تکلیف والدین نسبت به طفل است. یعنی هر دو، در برابر طفل تکلیف به حضانت از او دارند. این تکلیف به موجب قانون بر عهده والدین قرار داده شده و انجام آن الزامی است. لذا می توان از طریق دادگاه، والدی که از انجام حضانت استنکاف کند را به این امر اجبار نمود. برابر ماده 40 قانون حمایت خانواده، دادگاه می تواند دستور بازداشت این والد را تا زمان اجرای حکم حضانت صادر نماید. همچنین، اگر الزام والد ممکن نشود، حضانت طفل با هزینه پدر، جد پدری، یا مادر انجام می شود. در ادامه به بررسی دقیق تر حضانت فرزند خواهیم پرداخت.

در صورتی که نیاز به مشاوره حقوقی رایگان خانواده دازید،کلیک کنید.

در رابطه با حضانت و نگاهداری فرزندی که والدین او طلاق گرفته باشند، برابر ماده 1169 قانون مدنی و ماده 45 قانون حمایت خانواده، عمل می شود. هرچند دادگاه می تواند بنا بر مصلحت طفل و متفاوت عمل نماید و در خصوص واگذاری حضانت به دیگری یا تعیین شخص ناظر با پیش بینی حدود نظارت و رعایت مصلحت طفل، تصمیم گیری کند.

نکته: توجه داشته باشید که حضانت با حق ملاقات فرزند دو موضوع کاملا متفاوت هستند. برابر قانون، والدین در هر صورت، حق ملاقات فرزند خود را داشته و هیچ یک نمی تواند مانع از ملاقات دیگری با فرزند مشترک گردد.

قانون جدید حضانت فرزند پسر

حضانت فرزند تا 7 سالگی بر عهده مادر و پس از آن بر عهده پدر است. البته باید توجه داشت که در صورت وجود شرایط قانونی و اختلاف بین والدین، ممکن است پس از هفت سالگی، حضانت طفل با رعایت مصلحت او و با تشخیص دادگاه به شخص دیگری غیر از پدر، سپرده شود.

در صورتی که نیاز به مشاوره حقوقی رایگان خانواده دازید،کلیک کنید.

قانون جدید حضانت فرزند دختر

مطابق ماده 1169 قانون مدنی، حضانت فرزند تا 7 سالگی بر عهده مادر و پس از آن بر عهده پدر است.طبق ماده 45 قانون حمایت خانواده، دادگاه باید در کلیه تصمیمات، مصلحت طفل را در نظر بگیرد.

در چه زمانی حضانت فرزند بعد از طلاق به مادر می‌رسد؟

در صورت وجود موارد زیر، می توان حضانت پدر را از وی سلب و به مادر واگذار نمود:

در صورت فوت یا شهادت پدر، حضانت طفل بر عهده مادر خواهد بود؛ مگر اینکه اعطای حضانت به مادر بر خلاف مصلحت کودک تشخیص داده شود.
در صورت وجود موانع حضانت:

موانع حضانت شامل حجر، فوت، کفر و ارتداد، اشتهار به فسق و فحشاء، وادار کردن طفل به انجام اعمال و مشاغل غیر اخلاقی و نامناسب مانند فساد و فحشاء و قاچاق و… ، اعتیاد والد، ضرب و شتم شدید کودک می شود.

بنا بر این، اگر مصلحت طفل ایجاب کند، دادگاه باید حضانت را به مادر بدهد.

چرا حق حضانت فرزند بعد از طلاق به پدر می‌رسد؟

حضانت فرزند تا 7 سالگی بر عهده مادر و پس از آن بر عهده پدر است. البته باید توجه داشت که در صورت وجود شرایط قانونی و اختلاف بین والدین، ممکن است پیش یا پس از هفت سالگی، حضانت طفل با رعایت مصلحت او و با تشخیص دادگاه به والد دیگر، سپرده شود.

چرا بعد از طلاق حضانت به مادر داده نمی‌شود؟

ازدواج مجدد مادر، از موانع حضانت است. پس در صورت ازدواج مجدد مادر ممکن است از ایشان سلب حضانت شود.

استثناء: اگر پدر فوت کند، حتی در صورتیکه مادر ازدواج مجدد کرده باشد نیز حضانت بر عهده مادر خواهد بود.

نکته: در هر شرایطی، می توان در رابطه با حضانت فرزند توافق نمود. مانند آنکه زوجه با زوج توافق نمایند که در ازای ابراء مهریه، حضانت فرزند مشترک به مادر اعطا شود.

حضانت فرزند دختر چگونه است؟

شخصی که حضانت بر عهده اوست، باید تربیت و آموزش فرزند را به نحو صحیح انجام دهد. در غیر اینصورت، از وی سلب حضانت خواهد شد. در صورتیکه مصلحت طفل ایجاب نماید، دادگاه می تواند حضانت کودک دختر را به مادر بسپارد.

حقوق و تأمین مخارج کودک بعد از طلاق به چه صورت خواهد بود؟

نفقه کودک شامل مسکن، لباس، خوراک، نیازمندی های زندگی، مخارج بهداشت و درمان و … است.

مخارج و نفقه فرزند بر عهده پدر است. در صورتیکه پدر توانایی مالی برای پرداخت نفقه فرزند را نداشته باشد، انفاق بر عهده اجداد پدری(پدربزرگ، …) خواهد بود. چنانچه اجداد پدری در قید حیات نباشند یا توان مالی پرداخت نفقه را نداشته باشند، نفقه فرزند بر عهده مادر است.

در صورت شهادت پدر، چنانچه کودک اموالی داشته باشد، هزینه زندگی ایشان از اموال خودش تأمین خواهد شد. در غیر اینصورت، تأمین هزینه های کودک از طریق بودجه ی دولت یا از بنیاد شهید پرداخت می شود.

حدود هزینه ی متعارف و نفقه کودک، توسط دادگاه معین می شود.

نکته: در صورت عدم پرداخت نفقه فرزند، می توان از فرد مستنکف از پرداخت شکایت کرده و او را به تأمین مخارج کودک ملزم نمود.

آیا می توان کودک زیر پانزده سال را به دادگاه خانواده برد؟

برابر ماده 46 قانون حمایت خانواده، حضور کودکان زیر پانزده سال در جلسات رسیدگی دادگاه ممنوع است. مگر در مواردی که دادگاه اجازه حضور ایشان را داده باشد.

نمونه دادخواست الزام به پرداخت نفقه فرزند و تعیین نفقه ماهیانه فرزند با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری

خواهان:زوجه

خوانده: زوج

خواسته: تقاضای صدور حکم بر ۱- الزام خوانده به پرداخت نفقه فرزند ۲-تعیین نفقه ماهیانه فرزند مشترک به نام … ، …. ساله با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری

دلایل و منضمات: تصویر شناسنامه ها/ تصویر سند نکاحیه/ سایر: جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری

متن دادخواست:

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان ….

با سلام و احترام

اینجانب …. بدینوسیله مراتب ذیل را به استحضار عالی می رسانم:

ا۔ اینجانب به موجب عقد نکاح دایم، برابر سند نکاحیه شماره… مورخ … در دفترخانه شماره … شهرستان… با خوانده محترم ازدواج نموده‌ام که به موجب اختلافات فی ما بین، منجر به طلاق گشته است.

۲- ثمره… سال زندگی مشترک، فرزندی … ساله به نام …. متولد….. است.

۳- خوانده با وجود ملائت و توانایی کافی، از پرداخت نفقه فرزند مشترک امتناع ورزیده و این امر، تحمل شرایط را برای اینجانب و فرزندم بسیار سخت کرده است.

عليهذا با توجه به مراتب یاد شده و با عنایت به مفاد قانون مدنی و قانون حمایت خانواده، رسیدگی و در مانحن فيه، صدور حكم به الزام خوانده به پرداخت نفقه ماهیانه فرزند مشترک و تعیین آن، مورد استدعاست.

خواهشمند است پس از تعیین نفقه ماهیانه، افزایش سالیانه آن نیز بر اساس ملاک شاخص بانک مرکزی مورد توجه قرار داده شود.

با تشکر و تجدید احترام

نمونه دادخواست الزام به تحویل فرزند مشترک و صدور حکم حضانت و دستور موقت

خواهان: زوج / زوجه

خوانده: زوج/ زوجه

خواسته: تقاضای صدور حکم بر تحویل فرزند مشترک… ساله به نام …. به انضمام خسارات دادرسی / بدواً صدور و اجرای فوری دستور موقت

دلایل و منضمات: تصویر شناسنامه خواهان/ تصویر سند نکاحیه

متن دادخواست:

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان …

با سلام و احترام

اینجانب … بدینوسیله مراتب ذیل را به آگاهی آن مقام محترم می رسانم:

۱-بر اساس سند نکاحیه شماره … مورخ … تنظیم شده در دفترخانه … اینجانب و خوانده محترم به عقد دایم ازدواج نموده ایم که بر اساس مدارک ارائه شده و به موجب بروز اختلافات منجر به ثبت طلاق در مورخه … گشته است.

۲-ثمره این ازدواج یک فرزند… ساله به نام …. است.

۳-با توجه به طلاق و سکونت مجزای اینجانب و خوانده، ملاقات و نگهداری فرزند مستلزم رعایت شرایط قانونی و مصلحت طفل است.

لیکن خوانده در آخرین مرتبه و پس از تحویل گرفتن کودک در مورخه …. ،تا کنون حاضر به تحویل طفل به اینجانب نبوده است.

با عنایت به مفاد قانون مدنی و قانون حمایت خانواده، حضانت فرزند مشترک تا ۷ سالگی با مادر و پس از آن با پدر است و با توجه به اینکه سن کودک … است، حضانت وی بر عهده اینجانب بوده است لیکن خوانده از تحویل فرزند استنکاف ورزیده و این امر موجب بروز آسیب های روحی به اینجانب و فرزندم شده است.

لذا با توجه به مراتب مذکور و استناداً به ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی، رسیدگی و صدور حکم مبنی بر تحویل فرزندم، تحت استدعاست.

همچنین نظر به فوریت امر، بدواً صدور و اجرای فوری دستور موقت تحت تقاضا است.

باتشکر و تجدید احترام

نمونه دادخواست ملاقات فرزند مشترک

خواهان: زوج/زوجه

خوانده: زوج/ زوجه

منضمات: تصویر شناسنامه خواهان/ تصویر سند نکاحیه

متن دادخواست:

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان…..

با سلام و احترام

اینجانب ….. بدینوسیله مراتب ذیل الذکر را به استحضار آن مقام محترم می رسانم:

۱-اینجانب و خوانده محترم، به موجب عقد نکاح موضوع سند نکاحیه شماره… مورخه…دفترخانه ….. به عقد دایم یکدیگر در آمده ایم. که به دلیل بروز اختلافات در زندگی و فقدان تفاهم، متارکه نموده و در حال حاضر به صورت جداگانه زندگی می کنیم.

۲- ثمره … سال زندگی مشترک، فرزندی به نام …. ، متولد….. است که هم اکنون نزد خوانده است.

۳-مع الأسف، خوانده به عناوین مختلف از ملاقات اینجانب با فرزندم ممانعت به عمل آورده و این امر موجب بروز آسیب های روحی فراوانی به اینجانب و فرزندم شده است.

عليهذا با عنایت به مراتب یاد شده و استناداً به ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی، استماع خواسته و صدور حکم بر تعیین اوقات ملاقات و زمان و مکان آن از محضر دادگاه تحت استدعاست.

با تشکر و تجدید احترام

در صورتی که نیاز به مشاوره حقوقی رایگان خانواده دازید،کلیک کنید.

نمونه دادخواست سلب حضانت فرزند مشترک

خواهان: زوج/زوجه

خوانده:زوج/زوجه

خواسته: تقاضای صدور حکم بر ۱-سلب حضانت و سرپرستی فرزند مشترک ۲- تعیین خواهان برای حضانت و سرپرستی فرزند مشترک به لحاظ …….(یکی از موانع حضانت مانند اعتیاد، اشتهار به فساد و فحشاء، حجر و ابتلا به بیماری روانی، ضرب و جرح شدید فرزند و …)

منضمات: شناسنامه/ سند نکاحیه/ سایر:معرفی خوانده به پزشکی قانونی، تحقیقات محلی، شهادت شهود….

متن دادخواست:

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان…….

با سلام و احترام

اینجانب….. بدینوسیله مراتب دادخواهی خود را به آگاهی آن مقام محترم می رسانم:

۱-اینجانب و خوانده محترم به موجب عقد نکاح موضوع سند نکاحیه به شماره… مورخ … تنظیم شده در دفترخانه شماره …. شهرستان…. به عقد دایم یکدیگر در آمده ایم. که با توجه به بروز اختلافات، منجر به متارکه در مورخه …. گشته است.

۲- ثمره زندگی مشترک، یک فرزند… ساله به نام… بوده که برابر حکم قانون، در حضانت خوانده است.

مع الوصف، با عنایت به اینکه خوانده (به مواد مخدر معتاد شده) و در حال حاضر با وضعیت جاری، سلامت روحی و جسمی فرزندم به شدت در معرض خطر و آسیب های اجتماعی، اخلاقی و … جدی قرار گرفته است، مستنداً به ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی استدعای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر سلب حضانت طفل مشترک و تعیین اینجانب جهت حضانت و سرپرستی فرزندم را از محضر دادگاه دارم.

با تشکر و تجدید احترام

مشاوره حقوقی رایگان خانواده

خانم فاطمه امیدیان به عنوان وکیل دادگستری و کارشناس ارشد حقوقی، در تلاش است تا با بالا بردن سطح آگاهی عموم در امور حقوقی و کیفری، راه را برای قرارگیری اشخاص در مسیر عدالت و احقاق حقوق ایشان هموار نماید.

شما می توانید از مشاوره حقوقی خانواده وکیل به مدت 5 الی 10 دقیقه به صورت تلفنی استفاده کنید. در صورت تمایل به درخواست مشاوره حقوقی رایگان دعاوی خانواده می‌توانید با شماره زیر تماس گرفته و یا پیام خود را به صورت آنلاین در واتساپ ارسال نمایید.

سوالات پرتکرار درباره حضانت فرزند بعد از طلاق

۱. حضانت فرزند بعد از طلاق با چه کسی است؟

تا ۷ سالگی با مادر، پس از آن با پدر؛ اما قاضی می‌تواند مصلحت کودک را در نظر گرفته و تصمیم متفاوت بگیرد.

۲. آیا می‌توان توافق حضانت فرزند بعد از طلاق را تغییر داد؟

بله، اگر شرایط والدین یا کودک تغییر کند، می‌توان درخواست بازنگری در حکم حضانت داد. در صورت نیاز به راهنمایی و مشاوره در خصوص حق حضانت فرزند بعد از طلاق با ما تماس بگیرید.

۳. آیا کودک بالای ۱۵ سال می‌تواند خودش برای انتخاب والد تصمیم بگیرد؟

برابر ماده 1210 قانون مدنی، سن بلوغ در پسر، 15 سال تمام قمری و در دختر، 9 سال تمام قمری است. طبق مقررات، رسیدن شخص به سن بلوغ، دلیل بر رشد او در تصمیم گیری در امور غیرمالی خود است. شخص بالغ می تواند در تمام امور غیرمالی خود دخالت داشته باشد. بنا بر این کودک پس از رسیدن به سن بلوغ، می تواند شخصا برای انتخاب والد دارای حضانت خود تصمیم گیری نماید.

البته باید توجه داشت در مورد دخالت و تصمیم گیری اشخاص در امور مالی، متفاوت عمل می شود. یعنی شخص تا قبل از رسیدن به 18 سال، نمی تواند نسبت به امور مالی خود مداخله و تصمیم گیری نماید و معاملات او معتبر نمی باشند؛ مگر در صورتی که رشد وی اثبات شده و حکم رشد برای او صادر شده باشد.